Co to jest EEG Biofeedback?

  EEG-Biofeedback to rodzaj terapii, dzięki której pacjent w sposób świadomy uczy się zmieniać wzorzec wytwarzanych fal w mózgu, tak aby mózg pracował wydajniej i szybciej. Sygnał z jednego punktu na głowie pacjenta jest przetwarzany na zrozumiałą dla pacjenta formę graficzną (wykresu, animacji bądź gry wideo). Dzięki temu sprzężeniu zwrotnemu pacjent wie, kiedy jest skoncentrowany, a kiedy przestaje się koncentrować. Pozwala to nauczyć się reakcji własnego mózgu i tak zmodyfikować jego pracę, aby funkcjonował efektywnie.

   EEG-Biofeedback to profesjonalny trening mózgu. Pacjent nie musi używać klawiatury. Informacja o stanie umysłu pacjenta jest mu przekazywana za pośrednictwem sygnału EEG.

   Trening odbywa się poprzez interaktywną współpracę z komputerem. Dzięki temu pacjent świadomie reaguje na zadania stawiane przez terapeutę. Terapia jest niezwykle efektywna, a przy tym przyjemna. Dzieci mogą wybierać formę prezentacji sygnału: może to być gra, animacja lub ulubiona bajka DVD; dorośli korzystają z profesjonalnych wykresów, wizualizacji oraz filmów relaksacyjnych.

   Czas trwania terapii ustala się stosownie do wieku pacjenta i istotności problemu. Treningi można podzielić na krótkoterminowe (ok. 10 – 20 spotkań), takie, które wymagają systematycznej pracy przez ok. 40 – 60 sesji (np. ADHD) i długoterminowe (np. epilepsja, afazja –  80 i więcej sesji). Spotkania odbywają się co najmniej 2 raz w tygodniu, a najlepiej 3 i więcej  razy w tygodniu.

Wskazania

   Biofeedback ma bardzo szerokie zastosowanie, zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Trening jest stosowany nie tylko w praktyce klinicznej (ADHD, ADD, dysleksja, zaburzenia lękowe), ale także służy jako metoda treningowa dla osób zdrowych w celu poprawy funkcjonowania umysłu. Dotyczy to m.in. sportowców (np. Adama Małysza), pilotów, menedżerów czy studentów przed egzaminami.

Wskazania dla dzieci:

  • zaburzenia pamięci i koncentracji uwagi,
  • poprawa szybkości uczenia się,
  • nadpobudliwość psychoruchowa (ADHD),
  • problemy szkolne,
  • dysleksja, dysortografia,
  • trema, reakcje stresowe, agresja,
  • chęć poprawy wyników w dziedzinach wymagających koncentracji (sport, muzyka).

Wskazania dla dorosłych

  • problemy z pamięcią i koncentracją,
  • problemy z planowaniem i skupieniem,
  • mała odporność na stres,
  • padaczka,
  • zaburzenia samooceny, depresja, zaburzenia lękowe,
  • w terapii tików i zespołu touretta,
  • w zaburzeniach przyjmowania pokarmów (bulimia, anoreksja),
  • w terapii uzależnień (alkoholizm, narkomania, hazard),
  • treningi wskazane są również dla osób zdrowych, których praca wymaga skupienia, szybkich prawidłowych decyzji lub gdy powoduje długotrwały stres (biznesmeni, kontrolerzy, służby mundurowe, służba zdrowia, lotnictwo, nauczyciele, sportowcy).

Historia metody

   Biofeedback. Już w latach 60. XX wieku N. Miller udowodnił, że funkcje układu autonomicznego można modyfikować za sprawą tzw. warunkowania instrumentalnego. Badania, które jego współpracownicy prowadzili na zwierzętach, nie pozostawiały cienia wątpliwości, że można się nauczyć wpływać na procesy zachodzące, wydawałoby się, poza kontrolą świadomości.

  Biofeedback pozwala uruchomić zdolności samoregulacyjne człowieka poprzez dostarczenie mu precyzyjnej informacji zwrotnej o stanie narządów organizmu. Rewolucja informatyczna lat 90. pozwoliła na dokładniejsze pomiary wskaźników fizjologicznych. Tym samym rozszerzono możliwości stosowania Biofeedbacku, dodając elementy wizualne jako informację zwrotną (zamiast pierwotnie stosowanego dźwięku), a także wzbogacając aparaturę komputerową o narzędzia obliczeniowe, które pozwalają uchwycić nawet najmniejsze zmiany w obrębie określonej modalności fizjologicznej.

  EEG-Biofeedback. W roku 1972 Sterman i in. (Sterman, Friar 1972) w badaniach na kotach udowodnili, że potrafią one nauczyć się zwiększać amplitudę fali o częstotliwości 12 – 15 Hz w rejonie kory sensomotorycznej. Kolejne eksperymenty pokazały, że dotyczy to także ludzi. Sterman stwierdził, że pacjenci z epilepsją, którzy trenują ten rytm sensomotoryczny określany przez niego falą SMR, mają mniej napadów padaczkowych.

   Następcy Stermana znaleźli znacznie więcej zastosowań metody Biofeedback w praktyce klinicznej: m.in. J. Lubar udowodnił jej skuteczność w terapii dzieci z ADHD; Penniston trenując weteranów wojny w Wietnamie pokazał, że może być użyteczna dla osób po traumatycznych przeżyciach i z zaburzeniami lękowymi; Tansey zaprezentował możliwość poprawy funkcji umysłowych u dzieci z trudnościami w uczeniu się (dysleksja, dysgrafia, dysortografia).